Een beginnersgids
voor reptielenobesitas
Reptielenobesitas is een veelvoorkomend probleem, dus wat kunnen we doen om onze dieren gezond te houden? Als verantwoordelijke reptielenhouders willen we allemaal het beste voor onze dieren en ze gelukkig en gezond houden. Maar is het mogelijk dat we onze reptielen 'te goed' houden?
door Courtney Comer
Obesitas is een veelvoorkomend probleem bij alle huisdieren
Of het nu gaat om katten, honden, vogels of kleine zoogdieren, reptielen zijn daarop geen uitzondering. Volgens gegevens van het National Centre for Reptile Welfare, 's werelds grootste herplaatsingscentrum voor reptielen, is obesitas bij reptielen nu verreweg het meest voorkomende probleem dat ze zien. Dierenarts gespecialiseerd in exotische dieren, Dr. Tariq Abou-Zhar, schat dat ongeveer 15 tot 20 procent van de reptielen die hij in zijn Britse praktijk ziet, zwaarlijvig is.
Gelukkig kunnen we veel doen om overgewicht bij reptielen te voorkomen.
Welke reptielen worden het meest getroffen?
Zoals te verwachten is, lijden de meest populaire reptielensoorten het meest aan obesitas. Dit kan komen doordat deze ‘beginnerssoorten’ vaak worden aangeschaft door nieuwe en onervaren verzorgers, die vaker fouten maken in de verzorging. Maar dat betekent niet dat we geen obesitas zien bij gevorderde soorten. Grotere reptielen, zoals de Birmese python, netpython, varanen en tegus, lijden er vaak aan.
De meest voorkomende overgewicht-reptielensoorten
maïsslangen
baardagamen
luipaardgekko’s
kuifgekko’s
Birmese python
netpython
gewone boa’s
tegus
savannemonitoren
"Hoewel het geen kwaad kan om af en toe een traktatie te geven, is te veel ervan niet goed."
Courtney Comer
Vijf redenen waarom reptielen zwaarlijvig worden
Voordat we het probleem van obesitas bij reptielen kunnen aanpakken, is het belangrijk eerst te begrijpen hoe en waarom het ontstaat. Bewust zijn van de oorzaak is de eerste stap om het op te lossen.
1. Het is in onze menselijke natuur
Als mens is het geven van voedsel een teken van vriendelijkheid en hoffelijkheid. Als verzorgers willen we onze reptielen gelukkig maken, maar het is belangrijk te onthouden dat reptielen niet zo vaak hoeven te eten als wij. Hoewel het geen kwaad kan om af en toe een traktatie te geven, is te veel niet goed. Uiteindelijk zijn wij verantwoordelijk voor het dieet en welzijn van onze reptielen, dus het is aan ons om de juiste hoeveelheid voedsel te geven om obesitas te voorkomen. Maak je geen zorgen – je reptiel zal je niet onbeleefd vinden als je spaarzaam bent met traktaties.
2. Het is fascinerend
Voedertijd is een van de leukste momenten bij het houden van een reptiel. Het is fascinerend om te zien wanneer ze het meest actief zijn. Helaas laten sommige verzorgers zich meeslepen bij het voeren, omdat ze hun reptielen vaker in actie willen zien.
Daarnaast is er de opwinding van reptielen in korte tijd tot indrukwekkende afmetingen te laten groeien – ook wel ‘power feeding’ genoemd. Reptielen voeren en zien groeien is fascinerend, maar dit mag nooit ten koste gaan van de gezondheid van je dier.
3. Het is een gewoonte
Jonge reptielen moeten vaak eten om voldoende calorieën binnen te krijgen voor hun groei, maar als het dier volwassen is, hoeft het minder vaak te eten. Veel verzorgers houden vast aan de gewoonte om één keer per week te voeren, waardoor hun dier de overtollige calorieën als vet opslaat. De meeste soorten zijn geprogrammeerd om bij elke gelegenheid te eten, maar kunnen hun calorie-inname niet reguleren. Het is dus aan ons, de verzorgers, om verantwoordelijk te zijn voor het voederschema en de portiegroottes.
4. Het is een stofwisselingskwestie
Verzorgers vergeten vaak dat de stofwisseling van reptielen anders is dan die van ons. Zoogdieren, zoals honden, katten en mensen, gebruiken een deel van de calorieën die ze binnenkrijgen om lichaamswarmte te genereren, waardoor ze zo vaak moeten eten. Reptielen zijn echter exotherm. Dit betekent dat ze afhankelijk zijn van externe bronnen, zoals de zon of een warmtelamp, om lichaamswarmte te produceren. De calorieën die reptielen binnenkrijgen, worden gebruikt voor energie, en dankzij hun tragere stofwisseling kunnen reptielen veel langer tussen maaltijden door. Best verbazingwekkend, toch?
5. Het is zo gewoon
Sommige verzorgers realiseren zich simpelweg niet dat hun reptiel zwaarlijvig is. Veel reptielen die we op sociale media zien, hebben overgewicht, waardoor het lijkt alsof jouw mollige reptiel een normale omvang heeft. Bovendien is er weinig data waar verzorgers op kunnen terugvallen als ze willen controleren of hun dier gezond is.
Obesitas aanpakken
Hoewel obesitas bij reptielen een veelvoorkomend probleem is, kan het met een paar eenvoudige aanpassingen gemakkelijk worden aangepakt:
-
Het bijhouden van het gewicht van je reptiel is belangrijk om te zorgen dat ze in goede conditie blijven. Weeg ze minstens één keer per maand. Als je reptiel volgroeid is en in gewicht blijft toenemen, weet je dat er mogelijk een probleem is.
-
Laat je reptiel regelmatig nakijken. Een goede reptielenwinkel kan je vertellen of je reptiel iets te zwaar wordt, en een regelmatige controle bij je gespecialiseerde dierenarts is nog beter. Ze zullen je dankbaar zijn (en waarschijnlijk ook onder de indruk) als je de gewichtsgegevens van je reptiel laat zien, en ze kunnen je adviseren hoe je het dieet van je dier eventueel kunt aanpassen.
Het is veel makkelijker om een gewichtsprobleem aan te pakken als het nog klein is. Daarom zijn controles zo belangrijk. Het draait allemaal om preventie.
-
Beweging en verrijking hebben meer te maken met gezondheid en welzijn dan met gewichtsverlies, maar alles wat calorieën verbrandt helpt, dus het nabootsen van de natuurlijke leefomgeving van je reptiel wordt sterk aangemoedigd. Het inrichten van een verblijf waarin je dier natuurlijk gedrag kan vertonen, zoals klimmen, springen en graven, is een belangrijk onderdeel van goede verzorging en helpt je dier fit en gezond te blijven.
Je kunt je dier ook laten werken voor zijn voer, bijvoorbeeld met puzzelvoeders, targettraining of door voedsel rond het verblijf te plaatsen om foerageergedrag te stimuleren. Door je reptielen voldoende ruimte en verrijking te bieden, geef je ze volop beweging en verlaag je zo het risico op obesitas.
-
Dieren uit verschillende delen van de wereld hebben een verschillend metabolisme en individuele caloriebehoefte, afhankelijk van de tijd van het jaar. Bovendien kan het metabolisme zelfs tussen dieren van dezelfde soort verschillen.
Stem het voer en de hoeveelheid calorieën af op de behoeften van de soort en houd rekening met het metabolisme en de lichaamsconditie van elk individueel dier. Probeer prooien van verschillende groottes te gebruiken en bied een gevarieerd aanbod aan voer. Je kunt ook de tijd tussen de voedingen iets verlengen. Houd er rekening mee dat reptielen in het wild geen strak voedingsschema of vaste prooigrootte hebben. Soms is er helemaal geen voedsel beschikbaar, dus het kan goed zijn om af en toe een maaltijd over te slaan. Afwisseling kan geen kwaad.
-
Als je reptiel al zwaarlijvig is, maak je geen zorgen: er is genoeg wat je kunt doen. Als je je dier naar een dierenarts hebt gebracht om andere gezondheidsproblemen uit te sluiten, ligt het volledig in jouw handen om je reptiel weer op een gezond gewicht te krijgen. Gewichtsverlies moet geleidelijk verlopen; je kunt beginnen met kleinere porties voer en de tijd tussen de maaltijden iets verlengen. Een goede reptielenwinkel kan geschikte voersoorten aanbevelen – wat waarschijnlijk betekent dat je sommige lekkernijen, waar je reptiel zo dol op is, even moet vermijden. Het kost tijd en doorzettingsvermogen, maar wees gerust, je doet het juiste.
Het is wel belangrijk om je dier regelmatig te blijven voeren, ook al gebeurt dat nu minder vaak en met kleinere maaltijden. Helemaal stoppen is geen goed idee, want dat kan leiden tot andere ernstige gezondheidsproblemen. Kleine porties, minder vaak, is meestal de beste aanpak.
Laten we het
woord verspreiden
Bewustwording van het obesitasprobleem is de eerste stap naar een oplossing. Hoe meer verzorgers zich van het probleem bewust zijn, hoe succesvoller wij als gemeenschap zullen zijn in het voorkomen ervan.
Overgewicht bij reptielen is een veelvoorkomend probleem, maar er zijn eenvoudige oplossingen.
Door het bewustzijn te vergroten, kunnen onze medehouders veelvoorkomende fouten vermijden en zorgen voor beter dierenwelzijn. Zo kunnen we allemaal verantwoordelijkere reptielenhouders worden.
Lees meer over obesitas bij reptielen
-

Tien tips om obesitas bij reptielen te voorkomen | met Dillon Perron van Animals at Home
-

Is jouw reptiel zwaarlijvig? | RRK Podcast Aflevering 3 (in het Engels)
Courtney Comer is een student veterinaire technologie in Florida.
Ze is een toegewijde reptielenliefhebber en trotse eigenaar van Udon, een Keniaanse zandboa.
Om meer artikelen zoals deze te lezen
Word vandaag nog lid van RRK
en ontvang ons gratis digitale magazine.